Słownik nurkowy

Słownik terminów nurkowych

A

Akwalung. Rzadziej teraz używane określenie na powietrzny sprzęt nurkowy składający się z butli i automatu oddechowego
Alternatywne źródło powietrza
Analizator tlenowy. Urządzenie umożliwiające pomiar zawartości tlenu w gazie oddechowym. Używane w przypadku nurkowań z użyciem nitroksów i trymiksów. Patrz czujnik tlenowy
Automat (oddechowy). Urządzenie redukujące ciśnienie w butli do ciśnienia otoczenia i umożliwiające oddychanie podczas nurkowania.

B

Barotrauma. Uraz spowodowany przez ciśnienie a precyzyjniej przez różnicę ciśnień. Często wyraz barotrauma jest uznawany za synonim barotraumy płuc.
Barotrauma płuc uraz cisnieniowy powodujący uszkodzenie płuc.
BCD patrz kompensator pływalności.
Blokada wsteczna
Boja dekompresyjna. Boja która nurek nadmuchuje pod wodą w celu oznaczenia swojej pozycji podczas dekompresji oraz ułatwienia procedur dekompresyjnych.
Boja nurkowa. Boja którą nurek ciągnie za sobą oznaczając swoje miejsce pobytu pod wodą.
Butla nurkowa. Wysokociśnieniowe zbiorniki na sprężony gaz, który służy nurkowi do oddychania podczas pobytu pod wodą.

C

Centrum Nurkowe. Firma oferująca w jednym miejscu kompleksową ofertę nurkową obejmującą:

• szkolenia nurkowe
• sprzedaż, serwis i wypożyczanie sprzętu nurkowego
• wyjazdy nurkowe
• klub nurkowy
  

Certyfikat (stopień nurkowy). Potwierdzenie ukończenia szkolenia wydane przez organizację nurkową.
CESA
Chomąto
Choroba dekompresyjna. Bardzo niebezpieczny uraz nurkowy spowodowany przez pęcherzyki gazu tworzące się w organizmie z rozpuszczonych w tkankach gazów obojętnych jak azot lub hel. Mogą spowodować uszkodzenia tkanek oraz zablokowanie krążenia krwi.
Choroba ciśnieniowa. Ogólne określenie na chorobę dekompresyjną i embolię powstałą w wyniku barotraumy płuc.
Chronometrażysta. Osoba zapisująca dane nurkowania oraz wchodzące i wychodzące z wody osoby.
Ciśnienie parcjalne. Ciśnienie jednego ze składników mieszaniny gazowej.
Czas do lotu samolotem. Czas pomiędzy nurkowaniem a lotem samolotem, który jest wymagany do zminimalizowania wystąpienia choriby dekompresyjnej.
Czas bezdekompresyjny . Czas nurkowania umożliwiający nurkowi bezpośredni powrót na powierzchnię bez obowiązkowych przystanków dekompresyjnych.
Czas nurkowania (Czas denny). Czas od momentu zanurzenia do momentu rozpoczęcia wynurzenia.
Czujnik tlenowy. Urządzenie umożliwiające pomiar zawartości tlenu w gazie oddechowym.

D

DCI. patrz Choroba ciśnieniowa
DCS. patrz Choroba dekompresyjna
Deepstop Głęboki przystanek bezpieczeństwa
Dekompresja
DIN
Diureza. (w medycynie) ogół zjawisk związanych z procesem wydalania moczu.
Divemaster. Nurek posiadający profesjonalne wyszkolenie który prowadzi grupy mniej doświadczonych lub nie znających terenu nurków.
Drugi stopień automatu. Element automau (oddechowego), znajdujący się bezpośrednio w sąsiedztwie ust nurka którego zadaniem jest redukująca średniego ciśnienia do cisnienia otoczenia i podawanie gazu zgodnie z rytmem oddechowym.

E

Ekwiwalentna głębokość powietrzna - EAD - (equivalent air depth). Głębokość używana do planowania dekompresji (zamiast głębokości rzeczywistej) podczas nurkowań nitroskowych.
Ekwiwalentna głębokość narkotyczna - END - (equivalent narcotic depth). Sposób przedstawienia narkotycznego oddziaływania gazów obojętnych w trakcie nurkowań miesznakowych (trimiks, helioks) poprzez porównanie do analogicznego odziaływania podczas nurkowania na powietrzu.
Embolia. Blokowanie przepływu krwi przez pęcherzyki powietrza lub innego gazu powodujące niedotlenienie pewnych partii organizmu. Pęcherzyki we krwi mogą pojawić się w wyniku barotraumy płuc lub choroby dekompresyjnej.

F

Fajka. Rurka która pozwala nurkowi płynącemu po powierzchni oddychać relatywnie łatwo z całkowicie zanurzoną głową. Flagi nurkowe. Flaga używana na łodzi lub boji nurkowej oznaczająca nurka pod wodą. Występuje w dwóch wersjach: Flaga kodu międzynarodowego "A" - biało niebieska oraz tradycyjna flaga nurkowa - czerwona z białym ukośnym pasem.

G

Gaz oddechowy. Gaz którym oddycha nurek pod wodą, gazem oddechowym może być powietrze,nitroks, trymiks.
Gas blending patrz mieszanie gazów.
Głęboki przystanek bezpieczeństwa (deepstop). Krótkie przystanki podczas wynurzania jescze przed osiągnięciem głębokości formalnej dekompresji lub głębokości przystanku bezpieczeństwa.
Głębokościomierz. Urządzenie do pomiaru głębokości, może być częścią komputera nurkowego Grupa powtórzeniowa

H

HPNS (High Pressure Nervous Syndrome) - syndrom wysokich ciśnień. Oddziaływanie na organizm wysokiego ciśnienia objawiające się drżeniem mięśni i upośledzeniem możliwości wykonywania pracy. Ujawnia się przy nurkowaniach głębszych niż 150 metrów.
Hiperkapnia. Zatrucie nadmiarem dwutlenku węgla spowodowane przez kłopoty oddechowe, nadmierny wysiłek lub wdychanie zbyt dużej jego ilości.
Hiperoksyczny (gaz) Gaz oddechowy zawierający więcej tlenu niż powietrze atmosferyczne
Hiperwentylacja. Głębokie i szybkie oddechy często stosowane przez nurków bezdechowych w celu wypłukania nadmiaru dwutlenku węgla - hypokapnia.
Hipokapnia. Stan związany ze zbyt małą zawartością dwutlenku węgla w organizmie spowodowany np. przez hiperwentylację.
Hipooksyczny (gaz). Gaz oddechowy zawierający mniej tlenu niż powietrze atmosferyczne
Hipotermia. Wychłodzenie organizmu spowodowane np. przebywaniem w zimnej wodzie. Bardzo silna hipotermia objawia się zanikiem dreszczy i wymaga opieki lekarskiej.

I

Inflator. Element kompensatora pływalności umożliwiający dodawanie lub upuszczanie gazu.
Instruktor. Profesjonalny stopień nurkowy umożliwiajacy szkolenie nurków.

J

Jaskinia (podwodna). Naturalna, zalana wodą, pusta przestrzeń w skale o rozmiarach umożliwiających jej penetrację przez nurka.

K

Kafle
Kamizelka nurkowa (jacket) urządzenie służące do zmian pływalności podczas nurkowania.
Kaptur
Kawerna
Klub nurkowy. Zorganizowana grupa ludzi zainteresowana nurkowaniem.
Kołowrotek
Komora dekompresyjna. Pomieszczenie umożliwiające sprężenie nurków do podwyższonego ciśnienia stosowane w leczeniu chorób nurkowych oraz w dekompresji powierzchniowej
Kompartment
Kompas
Kompensator pływalności
Kompresor - patrz Sprężarka.
Komputer nurkowy
Konfiguracja sprzętu
Konsola
Kontrdyfuzja izobaryczne ICD
Kontrolowane wynurzenie awaryjne (CESA). Technika ratownicza stosowana w wypadku braku powietrza pod wodą i niemożliwości skorzystania ze źródła powietrza partnera.
Kraul
Książeczka nurkowa (Log Book). Potwierdzenie odbytych nurkowań w formie papierowej lub elektronicznej.

L

Latarka
Limit bezdekompresyjny

M

Manometr
Maska
Mieszanie gazów. Napełnianie butli nurkowych mieszankami oddechowymi innymi niż powietrze, np. nitroksem lub trimiksem.
Mokry skafander. Skafander z pianki neoprenowej chroniący nurka przed wychłodzeniem dzięki pęcherzykom powietrza zawartym w gumie neoprenowej.
MOD (Maximum operating depth). Maksymalna głębokość nurkowania ze względu na ciśnienie tlenu w mieszaninie oddechowej które nie może przekraczać bezpiecznych limitów ze względu na zagrożenie zatruciem tlenowym.
Model dekompresyjny
Mroczki płytkiej wody

N

Navy SEAL. Jedynostka komandosów US Navy
Narkoza azotowa
Neopren
Niedotlenienie (Hipoksja). Niewystarczająca ilość tlenu w organizmie, spowodowana przez oddychanie gazem nie zawierającym wystarczającej ilości tlenu lub brakiem możliwości oddychania.
Nitroks
Normoksyczny
Nóż
Nurkowanie nocne. Nurkowanie w nocy umożliwiające obserwację nocnych zwierząt.
Nurkowanie saturowane. Nurkowanie podczas którego nastąpiło pełne nasycenie tkanek gazami obojętnymi. Dalszy pobyt na głębokości nie zwiększa czasu dekompresji.
Nurkowanie solo. Nurkowanie bez partnera
Nurkowanie techniczne. Technika nurkowania ze zmianą mieszanek pod wodą umożliwiająca długie lub głębokie nurkowania.
Nurkowanie wrakowe. Nurkowanie na wrakach
Narkoza azotowa. Narkotyczne działanie azotu pod zwiększonym ciśnieniem.
Nitroks. Mieszanka zawierająca tlen i azot o innym składzie procentowym niż powietrze.
Nurkowanie w prądzie. Nurkowanie wykonywane w miejscu występowania prądów. Często polegające na wygodnym płynięciu z prądem do momentu zabrania grupy przez ponton czy łódź.
Nurek klasyczny. Nurek korzystający z pełnego skafandra oraz sztywnego hełmu nurkowego z mieszanką oddechową dostarczaną przewodowo z powierzchni.

O

Ocieplacz
Oddychanie partnerskie. Oddychanie przez dwóch nurków na przemian z jednego automatu. Dawniej przed wprowadzeniem octopusów bardzo popularna technika ratownicza w sytuacji braku powietrza przez jednego z nich.
Odma opłucnowa. Dostawanie się pewnych ilości powietrza pomiędzy płuco a ścianę klatki piersiowej w wyniku uszkodzenia pęcherzyków płucnych na skutek np. barotraumy płuc.
Odma śródpiersiowa. Dostawanie się pewnych ilości powietrza w okolice serca w wyniku uszkodzenia pęcherzyków płucnych na skutek np. barotraumy płuc.
Odma podskórna. Dostawanie się pewnych ilości powietrza pod skórę w okolicę szyi w wyniku uszkodzenia pęcherzyków płucnych na skutek np. barotraumy płuc.
Odruch zatoki szyjnej
Okienko tlenowe

P

Pas balastowy
Pianka
Planer dekompresyjny
Płetwy
Pływalność
Pojemność butli
Półczas Półokres
Półsuchy skafander. Skafander mający gazoszczelny zamek oraz dobre uszczelnienie rąk i stóp podobnie jak skafander suchy. W odróżnieniu od skafandra suchego nie posiada zaworów umożliwiających dodawanie powietrza podczas nurkowania.
Profil nurkowania. Profil przebiegu nurkowania opisujący zmiany głębokości względem czasu.
Przerwa powierzchniowa. Czas pomiędzy nurkowaniami. Nurek musi znać czas przerwy powierzchniowej aby zaplanować następne nurkowanie z punktu widzenia czasu bezdekompresyjnego lub dekompresji.
Przetrwały otwór owalny PFO
Przystanek dekompresyjny. Zatrzymanie na stałej głębokości podczas wynurzania na koniec nurkowania w celu umożliwienia bezpieznego odsycenia się organizmu nurka z gazów obojętnych.
Przystanek bezpieczeństwa. Zatrzymanie się na głębokości 6-3 metrów na 3-5 minut w celu zwiększenia bezpieczeństwa nurkowania bezdekompresyjnego.

R

Rebrider (Rebreather, Oddycharka, Reb). Sprzęt nurkowy oczyszczający zużyte powietrze z nadmiaru dwutlenku węgla i dodający do niego odpowiednią ilość tlenu.
Rekompresja
Rurka

S

SAC
Skafander nurkowy
Skrzydło. Odmiana jacketu służaca do zmian pływalnośc podczas nurkowania. Dawniej wykorzystywane głównie w nurkowaniach technicznych przez nurków mających na sobie zestawy butlowe. Teraz popularne również w nurkowaniach rekreacyjnych z jedną butlą.
Skuter
Sprężarka
Sprzęt sygnalizacyjny. Dodatkowe wyposażenie takie jak flagi nurkowe, boje, flary gwizdki, lusterka umożliwiające nurkom nawiązanie kontaktu z przepływającymi Łodziami w wypadku zgubienia na morzu.
Strzemiączko
Suchy skafander. Skafander nurkowy chroniący skórę nurka od kontaktu z wodą zapewniający dobrą izolację cieplną i umożliwiający ubranie pod skafander specjalny ocieplacz.
Sygnały nurkowe
System partnerski. Nurkowanie w parach lub zespołach dla zwiększenia bezpieczeństwa nurkowania.

T

Tabele dekompresyjne. Tabela dostarczająca nurkowi informacji o maksymalnych czasach pobytu na określonej głębokości oraz o procedurze wynurzania (dekompresji) w zależności od osiągniętej głębokości i czasu nurkowania.
Tabliczka
Toksyczność tlenowa
Trilaminat
Trimiks. Mieszanka oddechowa zawierająca tlen, hel i azot.

U

Uprząż
Utonięcie - rodzaj uduszenia gwałtownego, do którego dochodzi na skutek zablokowania dróg oddechowych płynem, najczęściej wodą
Utopienie

W

Wartość M
Widoczność
Winda. Nurkowanie polegające na szybkim zanurzeniu się na maksymalną głębokość a potem wynurzeniu się na powierzchnie. Nurkowanie z krótkim czasem dennym.

Z

Zatrucie dwutlenkiem węgla. Zatrucie na skutek złej eliminacji dwutlenku węgla podczas oddychania.
Zatrucie tlenkiem węgla. Zatrucie na skutek błędów w obsłudze kompresora.
Zatrucie tlenem. Zatrucie spowodowane oddychaniem tlenem pod zbyt dużym ciśnieniem parcjalnym.
Zawór