Pelagial

Pelagial, toń wodna

(gr. pélagos=morze), wolna toń wody, z dala od brzegów i dna morskiego. Głównym czynnikiem ograniczającym życie w tej strefie jest niedostatek związków mineralnych potrzebnych do wzrostu i rozwoju autotrofom. Ważnym źródłem minerałów są wznoszące prądy morskie (upwellingi) zasilające wody powierzchniowe rezerwami z dna i stref przydennych. W zasięgu takich prądów masowo pojawiają się producenci (fitoplankton), będący źródłem pokarmu dla konsumentów (zooplankton, mięczaki, ryby, ptaki ssaki morskie).

Oprócz składników mineralnych, czynnikiem ograniczającym w głębszych warstwach pelagialu jest dostępność światła, temperatura (do 1000m temperatura wody powoli spada, poniżej 1000m utrzymuje ok. 1-2^oC), zawartość tlenu (wysoka w chłodnych partiach epipelagialu, wody do głębokości 80m są dodatkowo napowietrzane przez falowanie podczas sztormów i burz). Występujące tu gatunki często mają stadia rozwojowe związane z dnem morza (rafami koralowymi, litoralem, batialem). Wśród ryb umiarkowanych i chłodnych regionów są takie, które odbywają tarło w rzekach (łososie, jesiotry) lub związane są przez większość życia z wodami słodkimi, ale których larwy żyją w oceanie (węgorze). Często pojawiają się, przybywający tu żerować, "goście z głębin". Faunę pelagiczną charakteryzuje brak gąbek, koralowców, nicieni, mszywiołów i żachw. Gatunki pelagiczne posiadają zdolność aktywnego poruszania się (nekton) lub biernie unoszą się w toni wodnej (plankton).

W zależności od dostępności światła (tym samym intensywności fotosyntezy) wyróżnia się trzy podstrefy: epipelagial, mezopelagial, abisopelagial.