Nurkowanie wielodniowe

Żadna tabela nurkowa nie bierze pod uwagę nurkowań odbytych poprzedniego dnia, a zwłaszcza podczas wielu kolejnych dni. 12 godzin od zakończenia nurkowania, tabele klasyfikują cię jako „czystego” i na żadnej głębokości nie skracają twoich limitów bezdekompresyjnych. Do lat 80., żaden z powszechnie stosowanych modeli Haldane’owskich nie uwzględniał kompartmentów o półokresach wystarczająco długich, by wpłynąć na profil nurkowania po upływie 12 godzin.

Wątpliwości dotyczące wiarygodności modeli dekompresyjnych podczas nurkowania wielodniowego po raz pierwszy pojawiły się w latach 80. Zadawano pytanie, czy azot może się akumulować podczas wielu następujących po sobie nurkowań przeprowadzonych w ciągu kilku dni. Istnieją dowody, że może – i wiele z obecnie stosowanych komputerów posiada kompartmenty o półokresach dłuższych niż 480 minut, a w związku z tym pamięć wykraczającą poza okres 12 godzin.

Czy przynosi to jakiekolwiek mierzalne korzyści nurkom rekreacyjnym? Jako że komputer nurkowy może mieć niemal nieograniczoną pamięć, spójrzmy, co taki komputer może oferować.

Aby zbadać tą teorię, użyjemy HALa, najdoskonalszego komputera nurkowego (nazwanego oczywiście od Haldane’a). Niestety, HAL istnieje tylko w komputerach osobistych, za to posiada 1530 kompartmentów o półokresach od 6 sekund do 24 godzin. Wartości dopuszczalnego nasycenia azotem zostały zaczerpnięte z formuły Spencera opartej o dane empiryczne, w związku z czym HAL przewiduje limity bezdekompresyjne zgodne z danymi testowymi oraz wartościami Planera Nurkowań Rekreacyjnych (RDP). Bez wchodzenia w nużące szczegóły dotyczące obliczeń, spojrzymy jak HAL wyliczy twoje limity bezdekompresyjne podczas kolejnych dni nurkowania bezdekompresyjnego.

Po pierwsze, musimy określić, jaki harmonogram nurkowania wielodniowego spowoduje maksymalne nasycenia azotem, a w związku z tym wywrze największy wpływ na twoje nurkowania kolejnego dnia. Chociaż w sensie praktycznym niełatwo ułożyć taki harmonogram, jest łatwe w sensie matematycznym – możemy przyjąć taki hipotetyczny harmonogram nurkowania, który spowoduje osiągnięcie dopuszczalnych wartości nasycenia azotem we wszystkich tkankach teoretycznych po zakończeniu dnia nurkowego (lub jednego z kolejnych dni). Chociaż jest mało prawdopodobne, by taki harmonogram istniał w rzeczywistości, żadna kombinacja nurkowań wielodniowych nie może spowodować niczego więcej – zakładając, że pozostaniemy w granicach limitów bezdekompresyjnych wyznaczanych przez model.

Załóżmy, że ten najgorszy z możliwych (z punktu widzenia skrócenia czasów bezdekompresyjnych) scenariuszy doprowadził do maksymalnego nasycenia azotem wszystkich kompartmentów HALa pewnego dnia o godzinie 19:00. Rankiem następnego dnia – o godzinie 7:00, po upływie 12 godzin – korzystając z ogromnej pamięci i mocy obliczeniowej HALa, przeglądamy czasy bezdekompresyjne na różnych głębokościach. Przewidywania HALa będą nastepujące (kolumna „Kolejny dzień” w tabeli poniżej) – zestawiono je razem z przewidywaniami limitów bezdekompresyjnych pierwszego „czystego” dnia („Pierwszy dzień”), czyli z wartościami nasycenia azotem przedziałów wynoszącymi 0.

Model dekompresyjny HALa zachowuje informację o poprzednich nurkowaniach nawet do sześciu dni. Jednak zgodnie z przedstawionymi powyżej obliczeniami, nawet w najgorszej sytuacji – przy założeniu maksymalnego nasycenia azotem wszystkich kompartmentów przed rozpoczęciem 12-godzinnej przerwy powierzchniowej – po przerwie brak jakichkolwiek różnic dla głębokości większych niż 12 metrów. Przyczyną tej pozornej niezgodności jest to, że choć niektóre kompartmenty mają długą „pamięć”, to także reagują bardzo powoli. Na przykład, gdybyś polegał wyłącznie na kompartmencie 480-minutowym, to na głębokości 36 metrów twój czas bezdekompresyjny wyniósłby 79 minut (oczywiście, z tego właśnie powodu model ma wiele tkanek teoretycznych).

Na mniejszych głębokościach, HAL znaczne skraca czas bezdekompresyjny. Jednak te czasy i tak znacznie wykraczają poza limity jakiegokolwiek praktycznego nurkowania bezdekompresyjnego, rekreacyjnego lub nie. Podczas nurkowania wielopoziomowego, twój komputer może pokazywać skrócony czas bezdekompresyjny podczas płytszej części nurkowania, jednak wciąż pozostanie go na tyle dużo, że będziesz ograniczony przez ilość gazu, a nie przez model dekompresyjny. Najwolniejsze kompartmenty mogą w większym stopniu wpływać na czasy nurkowań dekompresyjnych nurków technicznych lub komercyjnych, jednak ponieważ ich tempo nasycania azotem jest tak małe, nie wpływają znacząco także na rzeczywiste nurkowania dekompresyjne. Jeżeli przyszłe badania wykażą, że nurkowanie wielodniowe wiąże się z mierzalnym wzrostem ryzyka, będzie to wymagało wprowadzenia odpowiednich zmian do modeli dekompresyjnych. Wynika to z tego, że żaden komputer nie jest w stanie dokładnie przewidzieć rzeczywistych ograniczeń wynikających z nurkowania wielodniowego, bez względu na jego moc obliczeniową lub ilość przedziałów w stosowanym modelu.

Testy prowadzone przez Powella wykazały, że nurkowanie wielodniowe jest akceptowalnym stopniu bezpieczne – i co roku korzystają z tego tysiące nurków na całym świecie. Jednak powinnieneś brać pod uwagę, że modele Haldane’owskie nie zawsze dokładnie przewidują skutki profili dekompresyjnych, i dlatego nurkować konserwatywnie. Podczas nurkowania unikaj zbliżania się do limitów bezdekompresyjnych, a po wielu dniach intensywnego nurkowania wykonaj jednodniową przerwę.