Plankton

Plankton

(gr. planktós = błąkający się) to ogólny termin określający przeróżne gatunki biernie unoszące się w wodzie, lub posiadające zdolność ruchu w nieznacznym stopniu (zooplankton). Cechą charakterystyczną są przystosowania umożliwiające zawisanie w toni wodnej, ograniczające spadanie. Może być to kształt ciała (kulisty lub kloszowy), wyrostki i wypustki zwiększające powierzchnię ciała, zmniejszające ciężar pęcherzyki powietrza, krople tłuszczu, osłonki galaretowate zwiększające powierzchnię ciała i pozwalające na skupianie się osobników w większe grupy. Plankton morski określany jest czasem haliplanktonem (słonowodnym) a słodkowodny limnoplanktonem.

Produkcja biomasy jest w tej grupie tak wysoka, że w większości jest podstawą życia gatunków z innych grup, w tym tak dużych jak rekin wielorybi (do 18m długości a ciężar ciała do 17-18 ton). Obumarłe osobniki opadają na dno w postaci tzw. "deszczu materii organicznej" będąc podstawą egzystencji wielu gatunków w głębszych partiach pelagialu, głębinach morskich, strefie przydennej i na dnie morskim. Plankton stanowi podstawę wyżywienia wielu gatunków o ciężarze ciała często kilkunastu ton (rekin wielorybi, płetwal błękitny). Zrozumiałe jest, że śmiertelność w tej grupie jest niezwykle wysoka (cała wytworzona masa ciała planktonożercy znajduje pokrycie w zjedzonych przez niego organizmach). Dlatego wiele gatunków (zwłaszcza wśród zooplanktonu) ma przeźroczyste ciała, dające szanse na uniknięcie uwagi drapieżników.

Funkcjonuje podział planktonu na fitoplankton i zooplankton (są to nazwy zwyczajowe, stosowane pomimo zmian w klasyfikacji taksonomicznej wydzielającej w osobne podkrólestwa grzyby, rośliny, pierwotniaki i zwierzęta). Inny podział związany jest z rozmiarami ciała (nannoplankton, mikroplankton, mezoplankton, megaplankton).

Podział ze względu na rozmiary ciała

grupa	rozmiary ciała	przedstawiciele
nannoplankton	poniżej 0,05 mm przedostaje się przez najgęstsze sieci planktonowe	bakterie, sinice, wiciowce, orzęski, grzyby
mikroplankton	0,05mm –1mm	większość glonów planktonowych, pierwotniaki, wrotki, małe skorupiaki
mezoplankton	1mm – 5 mm	małe skorupiaki: oczliki, rozwielitki
makroplankton	5 mm – kilkadziesiąt cm osobniki są na tyle duże, że można łowić je siecią planktonową (plankton sieciowy)	organizmy widoczne okiem nieuzbrojonym.
megaplankton	duże organizmy wielkości do kilkudziesięciu centymetrów	nieliczny, duże meduzy, ryby (samogłów)