SAC: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 2: | Linia 2: | ||
Zobacz [[Wskaźnik zużycia powietrza]] | Zobacz [[Wskaźnik zużycia powietrza]] | ||
| − | Wskaźnik SAC (Surface Air Consumption | + | Wskaźnik SAC (Surface Air Consumption) Powierzchniowego zużycia powietrza, jest miarą ilości powietrza jaką nurek wykorzystuje na minutę przy ciśnieniu powierzchniowym. |
Możemy spotkać się z dwojakim podawaniem wskaźnika SAC – pierwszy w jednostkach ciśnienia(bary/psi), drugi w jednostkach przestrzennych (litry/cu. ft.) – jednak stosowanie jednostek przestrzennych bardziej odpowiada wskaźnikowi [[RMV]]. | Możemy spotkać się z dwojakim podawaniem wskaźnika SAC – pierwszy w jednostkach ciśnienia(bary/psi), drugi w jednostkach przestrzennych (litry/cu. ft.) – jednak stosowanie jednostek przestrzennych bardziej odpowiada wskaźnikowi [[RMV]]. | ||
| − | + | ===Wzory na obliczenie wskaźnika SAC:=== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''SAC = Pz / Ptot / t''' | '''SAC = Pz / Ptot / t''' | ||
| − | |||
gdzie: | gdzie: | ||
| − | |||
Pz - zużycie gazu w jednostkach ciśnienia | Pz - zużycie gazu w jednostkach ciśnienia | ||
| − | |||
Ptot - ciśnienie absolutne na danej głębokości | Ptot - ciśnienie absolutne na danej głębokości | ||
| − | |||
t - czas nurkowania w minutach | t - czas nurkowania w minutach | ||
| − | |||
'''Pz = Pp - Pk''' | '''Pz = Pp - Pk''' | ||
| − | |||
Pp – ciśnienie początkowe w butli | Pp – ciśnienie początkowe w butli | ||
| − | |||
Pk – ciśnienie końcowe w butli | Pk – ciśnienie końcowe w butli | ||
| − | |||
W praktyce stosuje się wzór w którym ciśnienie absolutne oblicza się znając głębokość nurkowania. | W praktyce stosuje się wzór w którym ciśnienie absolutne oblicza się znając głębokość nurkowania. | ||
| − | |||
W systemie metrycznym: | W systemie metrycznym: | ||
'''Ptot = D / 10 + 1''' | '''Ptot = D / 10 + 1''' | ||
| − | |||
| − | |||
W systemie imperialnym: | W systemie imperialnym: | ||
'''Ptot = D / 33 + 1''' | '''Ptot = D / 33 + 1''' | ||
| − | |||
gdzie: | gdzie: | ||
| − | |||
D – głębokość nurkowania w metrach dla systemu metrycznego, lub stopach dla systemu imperialnego | D – głębokość nurkowania w metrach dla systemu metrycznego, lub stopach dla systemu imperialnego | ||
| − | |||
Po podstawieniu otrzymujemy wzrór: | Po podstawieniu otrzymujemy wzrór: | ||
| − | + | ====System Metryczny:==== | |
| − | |||
| − | |||
'''SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / (D / 10 +1) / t''' | '''SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / (D / 10 +1) / t''' | ||
| − | |||
Inne formy po przekształceniach: | Inne formy po przekształceniach: | ||
| − | |||
'''SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / [(D / 10 +1) * t]''' | '''SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / [(D / 10 +1) * t]''' | ||
| − | |||
lub | lub | ||
| − | |||
'''SAC [bar/min] = 10 * (Pp – Pk) / [(D + 10 ) * t]''' | '''SAC [bar/min] = 10 * (Pp – Pk) / [(D + 10 ) * t]''' | ||
| − | + | ====System imperialny:==== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / (D / 33 +1) / t''' | '''SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / (D / 33 +1) / t''' | ||
| − | |||
Inne formy po przekształceniach: | Inne formy po przekształceniach: | ||
| − | |||
'''SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / [(D / 33 +1) * t]''' | '''SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / [(D / 33 +1) * t]''' | ||
| − | |||
lub | lub | ||
| − | |||
'''SAC [psi/min] = 33 * (Pp – Pk) / [(D + 33 ) * t]''' | '''SAC [psi/min] = 33 * (Pp – Pk) / [(D + 33 ) * t]''' | ||
| − | + | ===Przykład:=== | |
| − | + | ====System metryczny:==== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Weźmy 20 minutowe nurkowanie na 20 metrach, po którym zostało nam 60 barów powietrza z 200: | Weźmy 20 minutowe nurkowanie na 20 metrach, po którym zostało nam 60 barów powietrza z 200: | ||
| − | |||
200bar – 60bar = 140 barów które zużyliśmy podczas nurkowania. | 200bar – 60bar = 140 barów które zużyliśmy podczas nurkowania. | ||
| − | |||
140 barów / 20 minut = 7 bar / min to zużycie powietrza na 20 metrach głębokości. | 140 barów / 20 minut = 7 bar / min to zużycie powietrza na 20 metrach głębokości. | ||
| − | |||
Na 20 metrach powietrze jest 3 razy gęstsze niż na powierzchni (20 / 10 +1) , więc wynik należy podzielić przez 3, aby dostać 2,33 bara / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC). | Na 20 metrach powietrze jest 3 razy gęstsze niż na powierzchni (20 / 10 +1) , więc wynik należy podzielić przez 3, aby dostać 2,33 bara / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC). | ||
| − | + | ====System imperialny:==== | |
| − | |||
| − | |||
Weźmy te same parametry nurkowania: | Weźmy te same parametry nurkowania: | ||
| − | + | *czas 20 minut | |
| − | + | *głębokość 66 stóp | |
| − | + | *ciśnienie końcowe 1000psi z 3000psi | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
3000psi – 1000psi = 2000psi zużytych | 3000psi – 1000psi = 2000psi zużytych | ||
| − | |||
2000psi / 20 minut = 100psi / min na głębokości 66 stóp | 2000psi / 20 minut = 100psi / min na głębokości 66 stóp | ||
| − | |||
66 / 33 + 1 = 3 razy gęstsze powietrze na tej głębokości, więc 100psi / 3 = 33,3 psi / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC). | 66 / 33 + 1 = 3 razy gęstsze powietrze na tej głębokości, więc 100psi / 3 = 33,3 psi / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC). | ||
| − | + | ===Wykorzystanie wskaźnika SAC w planowaniu nurkowania:=== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Znając nasz wskaźnik SAC możemy przed nurkowaniem szacunkowo obliczyć 2 rzeczy: | Znając nasz wskaźnik SAC możemy przed nurkowaniem szacunkowo obliczyć 2 rzeczy: | ||
| − | + | '''Pierwsza to ile zużyjemy powietrza podczas nurkowania na danej głębokości przez określony czas:''' | |
| − | |||
| − | Pierwsza to ile zużyjemy powietrza podczas nurkowania na danej głębokości przez określony czas: | ||
Przekształcając wzór otrzymujemy: | Przekształcając wzór otrzymujemy: | ||
| Linia 139: | Linia 83: | ||
Pz = 33,3 * (66 / 33 +1) * 20 = 33,3 * 3 * 20 = 2000 psi | Pz = 33,3 * (66 / 33 +1) * 20 = 33,3 * 3 * 20 = 2000 psi | ||
| − | + | '''Druga rzecz (częściej pożądana) to na ile wystarczy nam powietrza przy planowaniu nurkowania.''' | |
| − | |||
| − | Druga rzecz (częściej pożądana) to na ile wystarczy nam powietrza przy planowaniu nurkowania. | ||
Wzór po przekształceniu: | Wzór po przekształceniu: | ||
| Linia 171: | Linia 113: | ||
Pk – 1000psi | Pk – 1000psi | ||
| − | |||
t = (3000 – 1000) / (66 / 33 +1) / 33,3 = 2000 / 3 / 33,3 = 20 min | t = (3000 – 1000) / (66 / 33 +1) / 33,3 = 2000 / 3 / 33,3 = 20 min | ||
| − | |||
| − | + | ===Problemy wskaźniku SAC:=== | |
Patrząc na powyższe wzory i wyliczenia można zauważyć że nigdzie nie są uwzględnione wielkości butli. | Patrząc na powyższe wzory i wyliczenia można zauważyć że nigdzie nie są uwzględnione wielkości butli. | ||
| Linia 189: | Linia 129: | ||
| − | Źródła: | + | ===Źródła:=== |
| − | [http://www.dive-logs.com/infosac.jsp] | + | [http://www.dive-logs.com/infosac.jsp www.dive-logs.com] |
| − | [http://scuba.about.com/od/Theory/ss/Air-Consumption-Rates-For-Scuba-Diving-Sac-Rates-Rmv-Rates-Easy-Calculations.htm] | + | [http://scuba.about.com/od/Theory/ss/Air-Consumption-Rates-For-Scuba-Diving-Sac-Rates-Rmv-Rates-Easy-Calculations.htm scuba.about.com] |
| − | [http://www.nurkomania.pl/nurkowanie_techniczne_sac.htm] | + | [http://www.nurkomania.pl/nurkowanie_techniczne_sac.htm www.nurkomania.pl] |
| − | [http://www.alertdiver.com/?articleNo=259] | + | [http://www.alertdiver.com/?articleNo=259 Alertdiver] |
[[Kategoria:Fizjologia i medycyna nurkowa]] | [[Kategoria:Fizjologia i medycyna nurkowa]] | ||
Wersja z 14:23, 7 maj 2013
Zobacz Wskaźnik zużycia powietrza
Wskaźnik SAC (Surface Air Consumption) Powierzchniowego zużycia powietrza, jest miarą ilości powietrza jaką nurek wykorzystuje na minutę przy ciśnieniu powierzchniowym.
Możemy spotkać się z dwojakim podawaniem wskaźnika SAC – pierwszy w jednostkach ciśnienia(bary/psi), drugi w jednostkach przestrzennych (litry/cu. ft.) – jednak stosowanie jednostek przestrzennych bardziej odpowiada wskaźnikowi RMV.
Spis treści
Wzory na obliczenie wskaźnika SAC:
SAC = Pz / Ptot / t gdzie: Pz - zużycie gazu w jednostkach ciśnienia Ptot - ciśnienie absolutne na danej głębokości t - czas nurkowania w minutach Pz = Pp - Pk Pp – ciśnienie początkowe w butli Pk – ciśnienie końcowe w butli W praktyce stosuje się wzór w którym ciśnienie absolutne oblicza się znając głębokość nurkowania. W systemie metrycznym: Ptot = D / 10 + 1 W systemie imperialnym: Ptot = D / 33 + 1 gdzie: D – głębokość nurkowania w metrach dla systemu metrycznego, lub stopach dla systemu imperialnego Po podstawieniu otrzymujemy wzrór:
System Metryczny:
SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / (D / 10 +1) / t Inne formy po przekształceniach: SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / [(D / 10 +1) * t] lub SAC [bar/min] = 10 * (Pp – Pk) / [(D + 10 ) * t]
System imperialny:
SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / (D / 33 +1) / t Inne formy po przekształceniach: SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / [(D / 33 +1) * t] lub SAC [psi/min] = 33 * (Pp – Pk) / [(D + 33 ) * t]
Przykład:
System metryczny:
Weźmy 20 minutowe nurkowanie na 20 metrach, po którym zostało nam 60 barów powietrza z 200: 200bar – 60bar = 140 barów które zużyliśmy podczas nurkowania. 140 barów / 20 minut = 7 bar / min to zużycie powietrza na 20 metrach głębokości. Na 20 metrach powietrze jest 3 razy gęstsze niż na powierzchni (20 / 10 +1) , więc wynik należy podzielić przez 3, aby dostać 2,33 bara / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC).
System imperialny:
Weźmy te same parametry nurkowania:
- czas 20 minut
- głębokość 66 stóp
- ciśnienie końcowe 1000psi z 3000psi
3000psi – 1000psi = 2000psi zużytych 2000psi / 20 minut = 100psi / min na głębokości 66 stóp 66 / 33 + 1 = 3 razy gęstsze powietrze na tej głębokości, więc 100psi / 3 = 33,3 psi / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC).
Wykorzystanie wskaźnika SAC w planowaniu nurkowania:
Znając nasz wskaźnik SAC możemy przed nurkowaniem szacunkowo obliczyć 2 rzeczy:
Pierwsza to ile zużyjemy powietrza podczas nurkowania na danej głębokości przez określony czas:
Przekształcając wzór otrzymujemy:
Pz = SAC * Ptot * t
Dla przykładu wykorzystajmy dane z powyższego nurkowania czyli:
System metryczny:
SAC = 2,33 bar / min
D = 20m
t = 20 min
Pz = 2,33 * (20 / 10 + 1) * 20 = 2,33 * 3 * 20 = 140 bar
System imperialny:
SAC 33,3 psi /min
D = 66ft
t = 20 min
Pz = 33,3 * (66 / 33 +1) * 20 = 33,3 * 3 * 20 = 2000 psi
Druga rzecz (częściej pożądana) to na ile wystarczy nam powietrza przy planowaniu nurkowania.
Wzór po przekształceniu:
t = Pz / Ptot / SAC
Przykłady używając tych samych danych:
System metryczny:
SAC = 2,33 bar / min
D = 20m
Pp = 200 bar
Pk = 60bar – przy takiej ilości powietrza planujemy rozpocząć wynurzenie
t = (200 -60) / (20 / 10 + 1) / 2,33 = 140 / 3 / 2,33 = 20 min
System imperialny:
SAC 33,3 psi /min
D = 66ft
Pp – 3000psi
Pk – 1000psi
t = (3000 – 1000) / (66 / 33 +1) / 33,3 = 2000 / 3 / 33,3 = 20 min
Problemy wskaźniku SAC:
Patrząc na powyższe wzory i wyliczenia można zauważyć że nigdzie nie są uwzględnione wielkości butli. Ponieważ wskaźnik SAC podawany jest w jednostkach ciśnienia a nie objętości, wskaźnik ten jest zależny od rodzaju butli i sprawdza się tylko jeżeli używamy jednego rodzaju butli dla którego został on wyliczony.
140 barów w butli 10l to 1400l przy ciśnieniu powierzchniowym, natomiast 140 barów w butli 15l to 2100l na powierzchni.
Dlatego nurek zużywający 20l powietrza na minutę będzie miał wskaźnik SAC 2bary/min przy 10l butli, natomiast przy butli 15l ten wskaźnik będzie wynosił 1,33bara /min.
Ponieważ wskaźnik SAC nie da się przenosić między butlami o różnych rozmiarach, nurkowie zwykle do obliczenia zużycia powietrza używają wskaźnika RMV, które jest niezależny od wielkości butli.
